Λήμμα της εβδομάδας

Χρήσεις-Φράσεις Ανάπτυξη

Μάρτιος [mártios] (ΟαIV3.1) και <λαϊκ.> Μάρτης [mártis] (ΟαII2.2) , ο (ουσ.).

1)

(συνήθ. στον εν.)

Ο τρίτος μήνας του έτους και ο πρώτος της άνοιξης· ακολουθεί τον Φεβρουάριο, προηγείται του Απριλίου και έχει 31 ημέρες

Χρήσεις
αρχές/ μέσα/ τέλη (του) Μαρτίου | τεύχος Μαρτίου | τον περασμένο/ τον επόμενο Μάρτιο |
Η Ημέρα της Γυναίκας έχει καθιερωθεί να εορτάζεται στις 8 Μαρτίου
Τα γενέθλιά μου είναι τον Μάρτιο
Φράσεις
    ΕΚΦΡ
    Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;

    λέγεται για πρόσωπο που δε λείπει από καμία σχεδόν εκδήλωση, συγκέντρωση κτλ.

    Χρήσεις
    –Θα έρθει ο Γιάννης στην εκδρομή; –Φυσικά! Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;
    Αι ειδοί του Μαρτίου

    i.

    (στο ρωμαϊκό ημερολόγιο)

    τα μέσα του Μαρτίου, δηλαδή η 15η Μαρτίου

    ii.

    (μτφ.)

    ημέρα συμφοράς· η μεταφορική σημασία προέκυψε από το γεγονός ότι η 15η Μαρτίου του 44 π.Χ. ήταν η ημέρα δολοφονίας του Ιουλίου Καίσαρα, μέρα για την οποία ο Καίσαρας είχε προειδοποιηθεί ότι θα διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο

    ΠΑΡΟΙΜ
    Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα

    i.

    λέγεται για τις πρώτες καλοκαιρίες που αρχίζουν τον Μάρτιο, αλλά και για τα προμηνύματα του χειμώνα που συνήθως γίνονται αισθητά από τον Αύγουστο

    ii.

    για έργο που συνεχώς αναβάλλεται χρονικά

    Μάρτης γδάρτης (και κακός παλουκοκαύτης)

    λέγεται για το τσουχτερό και αναπάντεχο κρύο του Μαρτίου, το οποίο παλιότερα ανάγκαζε τους ανθρώπους (καθώς δεν είχαν προβλέψει για ξύλα τον Μάρτιο) να καίνε ακόμα και τα παλούκια από τους φράχτες τους για να ζεσταθούν

    Χρήσεις
    Τι κι αν μπήκε η άνοιξη, Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης!
    Αν/ Σαν ρίξει/ βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον τον γεωργό/ ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα

    για να δηλωθεί ότι, αν πέσουν βροχές τον Μάρτιο και κάποιες τον Απρίλιο, αυτό θα ευνοήσει τις καλλιέργειες

    Του Μάρτη και του Τρυγητή ίσα τα μερονύχτια= βλ. τρυγητής.

2)

{ιστ.} 25η Μαρτίου

Εθνική εορτή της Ελλάδας προς τιμήν της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης

Χρήσεις
Η 25η Μαρτίου είναι και μεγάλη χριστιανική εορτή, καθώς εορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
[ΕΤΥΜ^ < Μάρτιος < ελνστ. Μάρτιος^ Το Μάρτης < μσν. Μάρτης].

Σχετικά με το ΜΗΛΝΕΓ-Π

Οι Εκδόσεις Πατάκη για περισσότερα από είκοσι (20) χρόνια εργάζονται με αφοσίωση για τη δημιουργία του Μεγάλου Ηλεκτρονικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας – Πατάκη (ΜΗΛΝΕΓ-Π).

Περισσότερα
Πληροφορίες Εγγραφής/Σύνδεσης

Πλοηγηθείτε στη σελίδα μας με τους όρους συνδρομής μας, για περισσότερες πληροφορίες.

Περισσότερα
Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Μπορείτε να ζητήσετε την επαναφορά του κωδικού σας.

Περισσότερα